Έκδοση Εταιρεία Ερευνών Σκωτικού Τύπου
Αθήνα 2020

Περίληψη

O Άντριου Μάϊκλ Ράμσεϋ, γνωστότερος ως Ιππότης Ράμσεϋ, θα μπορούσε να θεωρηθεί ένας αναγεννησιακός άνθρωπος, ένας homo universalis. Υπήρξε αληθινά οικουμενικός με μια προσωπικότητά η οποία συμπύκνωνε όλα τα ιδανικά της εποχής του, το ερευνητικό και κριτικό πνεύμα, τη φιλομάθεια, κυρίως δε την τάση για ενασχόληση με κάθε αντικείμενο της λογοτεχνίας και της επιστήμης. Για τους σύγχρονους ιστορικούς η ζωή του αποτελεί αντικείμενο μελέτης κυρίως για τη συμβολή του στο πεδίο του Τεκτονισμού. Όμως, τα πνευματικά επιτεύγματά του παραμένουν σημαντικά, αποτελεί δε ένα εξαιρετικό παράδειγμα φιλομαθούς και κοινωνικά φιλόδοξου ανθρώπου του δέκατου όγδοου αιώνα. Ένθερμος οπαδός της θεωρίας της παγκόσμιας σωτηρίας, ήταν πεπεισμένος ότι η εξύψωση του κόσμου πρέπει να συμπέσει με την αποκατάσταση του καλού επί όλων των δημιουργημάτων του Θεού.

Σκωτσέζος στην καταγωγή, έζησε εξόριστος στη Γαλλία, μολονότι η επιστροφή του στην Αγγλία για λιγότερο από ένα έτος αποτέλεσε αντικείμενο σπάνιας υποδοχής, κοινωνικά και επιστημονικά. Ρωμαιοκαθολικός και Ιακωβίτης, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μέλος της Βασιλικής Εταιρίας, υπήρξε παιδαγωγός του μεγαλύτερου υιού του Ιάκωβου Στιούαρτ. Έγραψε μια πληρέστατη βιογραφία για τον Φενελόν, δημιουργώντας ένα μύθο για τους μελετητές του δέκατου ογδόου αιώνα. Ως ιστορικός δέχθηκε διθυραμβικές αλλά και εξίσου πικρόχολες κριτικές για τα ζητήματα που πραγματεύθηκε. Σε κάθε όμως περίπτωση οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι δοκίμιά του όπως το Φιλοσοφικό Δοκίμιο επί της Αστικής Διοίκησης θεωρήθηκαν από τα σημαντικότερα της εποχής τους και μνημονεύθηκαν από τους κριτικούς αναλόγως, ενώ από τα μυθιστορήματά του Τα Ταξίδια του Κύρου θεωρήθηκαν υψηλού ιδεολογικού, συμβολικού, ιστορικού και μυσταγωγικού χαρακτήρα.

Σε διαφορετικές στιγμές της ζωής του υπήρξε αφοσιωμένος πρεσβυτεριανός, ρωμαιοκαθολικός, μυστικιστής, αλλά κυρίως παρέμεινε ένας ειλικρινής ησυχαστής για όλη του τη ζωή. Η ζωή του αποτελεί μια κλασσική μελέτη μετάβασης, αλλά και ανατροπής. Σήμερα, τον μνημονεύουμε κυρίως για έναν χειρόγραφο και εν συνεχεία δημοσιευθέντα Λόγο (ή αγόρευση εν είδει δημηγορίας) που συνέταξε προς παρουσίαση στη Μεγάλη Στοά της Γαλλίας το 1737. Με αυτόν, ακούσια άλλαξε την πορεία της τεκτονικής ιστορίας. Οι ιδέες που εξέφρασε δημιούργησαν μία σημαίνουσα δυναμική μέσα στο νεοσύστατο τεκτονικό οικοδόμημα και, αιτιωδώς, συνέβαλαν στην έκδοση της παπικής βούλας που αφόριζε τους καθολικούς τέκτονες. Ο Λόγος, αν και μεμονωμένο γεγονός, επισκίασε για αιώνες όλα τα άλλα πνευματικά επιτεύγματα του Ράμσεϋ.

Η μελέτη επικεντρώνεται στην ανάγκη να καταγραφούν αναλυτικά και αντικειμενικά τα κύρια βιογραφικά στοιχεία της προσωπικότητάς του, αλλά και επιμέρους ζητήματα, όπως οι θεολογικές και εν γένει εσωτερικές του ανησυχίες του, τα κίνητρα του Ράμσεϋ πίσω από τον Λόγο, η εργογραφία του, η αληθινή διασύνδεσή του με την τεκτονική αδελφότητα και η απήχηση του πνευματικού του έργου.